2021 Yılı TÜBA Ödülleri Açıklandı

Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yürütülen; TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri, TÜBA-GEBİP Ödülü (Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı) ve TÜBA-TESEP Ödülü'nden (Bilimsel Telif Eser) oluşan 'TÜBA Ödülleri' sahiplerini buldu.

Ödüllerin tümü 28 Aralık 2021 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenecek TÜBA-TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından sahiplerine tevdi edilecek.
TÜBA Ödülleri’nin, Akademi’nin bilim insanlarını teşvik amaçlı, geleneksel olarak yürüttüğü ödül programı olduğunu vurgulayan TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, değerlendirme süreçlerinin bilimsel hakemlik süreçlerinden bilim etiği ilkelerine ve performans kriterlerine kadar birçok süreci içeren emek yoğun bir çalışma sonucunda neticelendirildiğini söyledi. Prof. Şeker ayrıca bu seneye özel olarak “eczacılık alanında bilimsel araştırma, proje ve çalışmaları” ile öne çıkan üstün başarılı genç bilim insanına verilen “Ahmet ve Nezahat Keleşoğlu TÜBA-GEBİP Eczacılık Özel Ödülü”nün de Akademi Konseyince kararıyla ödül listesinde yer aldığını söyledi.
Bilim yapmanın bir yaşama biçimi olduğunu ve Türkiye’de ya da dünyanın herhangi bir noktasında yürütülen bilimsel çalışmaların insanlığın ortak değeri olduğunu söyleyen Prof. Şeker, “Emeklerini, zamanlarını vererek, kimi zaman sağlıklarını dahi ihmal ederek gayretleriyle bilimsel hedeflerine yönelik özveri içinde çalışan her bir bilim insanımızın dünyamızın ve insanoğlunun geleceği için ortaya koyduğu bu çabanın her anının ödüle ve takdire layık olduğunu düşünüyorum, tüm ödül sahiplerimizi tebrik ediyorum” dedi.
TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri: Akademi Madalyası ve takribi 30.000 Amerikan dolarından oluşur ve alanında “özgün, öncü ve çığır açıcı” çalışmaları ile temayüz etmiş bilim insanlarına verilir.
TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri
TÜBA’nın bilim insanlarını teşvik ve takdir misyonu kapsamında ihdas ettiği ve dünyadaki bütün bilim insanlarına açık olan 2021 yılı “TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri”ne Sosyal ve Beşerî Bilimler ile Sağlık ve Yaşam Bilimleri olmak üzere iki kategoride toplam üç bilim insanı layık görüldü.
Yerli ve yabancı hakem görüşleri ve alan komitelerinin değerlendirmesi sonucunda TÜBA Akademi Konseyi’nce TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri;
Sosyal ve Beşeri Bilimler kategorisinde;
2021 TÜBA Uluslararası Akademi Ödülü, Kolombiya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Jeffrey David Sachs’a:
Küreselleşme ve sürdürülebilir kalkınma, sorumlu üretim ve tüketim mekanizmaları, hastalıklarla mücadele konusundaki bilimsel, teknik ve etkili çalışmaları ile teorik araştırmalarının yanında tüm dünyada 130’dan fazla ülkeyi ziyaret ederek özellikle aşırı yoksulluğun azaltılması, gelir adaletsizliğinin giderilmesi, kolonyalizmin yol açtığı hasarların vurgulanması başlıklarında farkındalığı arttırma çabaları ve etik duruşu sebebiyle tevcih edilmiştir.
Sağlık ve Yaşam Bilimleri kategorisinde;
2021 TÜBA Uluslararası Akademi Ödülü, Kopenhag Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Messoud Ashina’ya:
Migren baş ağrısını tetikleyen sinyal mekanizmaları açığa çıkaran, yeni molekülleri doğrudan hastalar üzerinde yaptığı klinik çalışmalarla tanımlayarak, migreni başlatan nörovasküler mekanizmaları aydınlatması ve PACAP-38 isimli nöropeptidin klinik önemine ve tedavi potansiyeline dikkat çeken araştırmaları sebebiyle ve yine;
Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazmi Volkan Adsay’a:
Pankreasın intraduktal onkositik papiller neoplazisi, pankreasın kollaidal karsinomu gibi tümör tiplerini tanımlamıştır. Adayın ayrıca paraduodenal pankreatit kavramı ile tanı zorluğu yaşayan birçok hastada ayırıcı tanı, tanı ve tedavi açısından yepyeni bir pencere açmış olması ve pankreasın nadir tümörlerinden biri olan intraduktal tubulopapiller neoplaziyi ilk tanımlayanların arasında yer alması sebebiyle tevcih edilmiştir.
Prof. Dr. Jeffrey David Sachs; 1954 yılında doğdu. Harvard Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden 1978 yılında yüksek lisans derecesini, 1980 yılında da doktora derecesini aldı. Prof. Sachs uluslararası sürdürülebilir kalkınma organizasyonları bünyesinde farklı pozisyonlarda yöneticilik yaptı ve birçok ülkede üniversite ve araştırma kuruluşlarında misafir bilim insanı ve araştırmacı olarak görev aldı. Yine uluslararası düzeyde ve ekonomik kalkınma alanında faaliyet gösteren programlarda danışmanlık yaptı. Ayrıca sürdürülebilir büyüme ve kalkınma konuları ile birlikte etik ekonomi bağlamında da anlamlı çalışmalar yürüttü. Halen New York Columbia Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Sistemi Direktörü olarak çalışmalarını sürdürüyor.
Prof. Dr. Nazmi Volkan Adsay; 1982’de TED Ankara Koleji’nden 1988’de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde patoloji ve laboratuvar bilimleri ihtisasları yaptı ve American Board of Pathology sertifikası aldı. Dünyanın en önde gelen kanser merkezlerinden biri olan Memorial Sloan-Kettering Cancer Center’da onkolojik patoloji üst ihtisasını tamamladı ve bu dalın en önemli isimleriyle çalışmalarını ilerlettikten sonra önce Michigan Wayne State Üniversitesi’nde 10 yıl çalışıp profesörlüğe yükseldi. 2007 yılında Emory Üniversitesi’ne Patoloji Direktörü olarak çalışmaya başlayan Prof. Adsay bu görevi 10 yıldan fazla sürdürdü. 2018 yılında Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı başkanı olarak atandı. American Association of Cancer Research Team Science Ödülü ve ABD Georgia Eyaleti Distinguished Cancer Scientist Ödülü olmak üzere birçok araştırma ve eğitim ödülü aldı. Ayrıca kuruluşunu sağladığı uluslararası Pancreatobiliary Pathology Society’nin de ilk başkanlığı görevini yürüttü.
Prof. Dr. Messoud Ashina; 1965 yılında Azerbaycan’da doğdu. 1988 yılında Azerbaycan Tıp Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra 2003 yılında Kopenhag Üniversitesi’nden nöroloji uzmanlığını aldı ve doktora unvanını kazandı. Başağrısı alanının en önemli isimlerinden Jes Olesen’ın yanında eğitimini tamamladı ve gösterdiği üstün başarılardan ötürü aynı üniversitede akademik hayatını başarıyla sürdürdü, ayrıca Danimarka Başağrısı Derneği Başkanı ve Avrupa Başağrısı Dernek Başkan Yardımcısı olarak da görev yaptı. Prof. Ashina migren başağrısını tetikleyen faktörleri doğrudan hastalar üzerinde yaptığı klinik çalışmalarla inceleyerek, migreni başlatan nörovasküler mekanizmaları aydınlatması ve PACAP-38 isimli nöropeptidin klinik önemine dikkat çeken araştırmalarıyla bilime önemli katkılarda bulundu. Halen İnsan Migren Araştırma Direktörü olarak görev yapan Prof. Ashina, 2019 yılından bu yana Uluslararası Başağrısı Derneği’nin başkanlığını yürütüyor.
TÜBA- GEBİP Ödülleri; doğa, mühendislik, sağlık bilimleri ile sosyal bilimler alanlarında çalışan üstün başarılı genç bilim insanlarını, bilimsel çalışmalarını Türkiye’de sürdürmeleri, kendi çalışma gruplarını oluşturmaları, Türkiye kaynaklı uluslararası düzeyde nitelikli proje ve yayınlarını ödüllendirme ve teşvik amacıyla 2001’den beri veriliyor. Özgün ve yüksek talep gören program kapsamında, ödül sahiplerine 3 yıl boyunca her yıl 30 bin liralık mali desteğin yanında, tez aşamasındaki doktora öğrencileri için de ayrıca her yıl 10 bin liralık ek destek ve akademi üyelerince danışmanlık da sağlanıyor.
TÜBA-GEBİP Ödülleri
TÜBA bilim insanlarını teşvik, takdir ve ödüllendirme misyonu kapsamında her yıl verilen TÜBA-GEBİP Ödülü’nü 2021 yılında; Ahmet ve Nezahat Keleşoğlu TÜBA-GEBİP Eczacılık Özel Ödülü de dahil 20 farklı üniversiteden 37 üstün başarılı genç bilim insanı kazandı. Böylece şimdiye kadar TÜBA-GEBİP Ödülü kazanan bilim insanı sayısı 576’ya yükseldi. Önümüzdeki günlerde çağrıya çıkılacak olan geleneksel TÜBA-GEBİP Ödülleri, Türkiye’nin uluslararası bilim camiasındaki tanıtımı ve ilişkileri, üstün başarılı genç bilim insanlarının teşviki ve çalışmalarını Türkiye’de sürdürmeleri bakımından özel bir öneme sahiptir.
TÜBA-TESEP Ödülleri; tüm bilim alanlarında üniversite düzeyinde nitelikli Türkçe bilimsel telif eser yazım ve yayınını teşvik amacıyla veriliyor. 2008’de başlatılan ve 2016’ya kadar telif ve çeviri eserlerin ödüllendirildiği TEÇEP olarak adlandırılan programın 2017’den itibaren telif eserleri teşviki amaçlayan TESEP olarak devamına karar verildi. Bu seneden itibaren, TÜBA-TESEP Ödülleri kapsamında Akademi Konseyi tarafından, belirli bilim alanlarında yayımlanan eserlere, alanında dünya bilimine değer katmış, ulusal ve uluslararası başarılarıyla ülkemizi onurlandırmış Şeref Üyelerimizin adına ihdas edilen “Halil İnalcık Özel Ödülü”, “Kemal Karpat Özel Ödülü” ile “Mehmet Genç Özel Ödülü” veriliyor. 2021 yılında, TESEP Telif Eser Ödülü, Halil İnalcık Özel Ödülü, Kemal Karpat Özel Ödülü ve Mehmet Genç Özel Ödülü için 25 bin TL, Kayda Değer Telif Eser Ödülü (mansiyon) için ise, 10 bin TL ödül verilmektedir.
TÜBA-TESEP Ödülleri
Üniversitelere yönelik nitelikli Türkçe telif eser üretimi teşvikini amaçlayan Bilimsel Telif Eser Programı (TESEP) kapsamında; 2021 yılında Sosyal Bilimler alanında bir esere Telif Eser Ödülü, bir esere Mehmet Genç Özel Ödülü, bir esere Halil İnalcık Özel Ödülü, bir esere Kemal Karpat Özel Ödülü ve beş esere de Kayda Değer Eser (Mansiyon) Ödülü olmak üzere dokuz Türkçe bilimsel telif eser de TÜBA-TESEP Ödülü’ne layık görüldü. Böylece şimdiye kadar ödüllendirilen eser sayısı da 219’a yükseldi.
Önümüzdeki günlerde çağrıya çıkılacak olan 2022 TÜBA-TESEP Ödülleri, nitelikli Türkçe bilimsel eser yazımının özendirilmesi bakımından özel bir öneme sahiptir.
Ödüller ve ödül sahipleriyle ilgili detaylara www.tuba.gov.tr  adresinden ulaşılabilir.