TÜBA Osmanlı Tarihi İçin Kılavuz Yayımladı
TÜBA, Prof. Dr. Mehmet Ali Ünal tarafından hazırlanan, yaklaşık 22 bin kavramın yer aldığı 3 ciltten oluşan 'Osmanlı Tarihi İçin Kılavuz: Kurumlar, Kavramlar, Terimler'i yayımladı.
Üniversite öğrencileri başta olmak üzere akademik çalışma yapan herkesin yararına sunulan eser Osmanlı Araştırmaları İçin Kılavuz: Kurumlar, Kavramlar ve Terimler akademisyenler için bir başvuru kaynağı niteliği taşıyor. İlk olarak “Osmanlı Tarihi Sözlüğü” adıyla 2011 yılında basılan eser, Prof. Ünal tarafından 13 yıllık bir çalışmanın ardından geliştirilerek yeniden literatüre kazandırıldı. Osmanlı tarihi üzerinde çalışan araştırmacılar ve bilim insanları için hazırlanan eserde Osmanlı siyasi, askerî, sosyal ve ekonomik kurumları, bürokratik yapısı, Osmanlı devrinde kullanılan kavramlar ve terimler maddeler halinde tek tek ele alındı ve açıklandı. Dönemin ölçü birimleri, vergiler ile önemli askerî ve siyasî olaylar detaylandırıldı. Mevcut sözlüklerde bulunmayan pek çok kurum, kavram ve terime yer verildi. Çalışmanın yüzlerce kaynak, seyahatname, kronik ve tetkik eserden faydalanılarak hazırlandığı için yer yer orijinal bilgiler de içerdiğine dikkat çeken Prof. Ünal “10 ciltlik Evliya Çelebi seyahatnamesini baştan sona titizlikle okudum ve taradım. Evliya Çelebi, sadece İmparatorluk coğrafyasında değil İran’da, Sudan’da, Avusturya’da gördüğü her kurumu, örf âdetleri, kavramları, karşılaştığı ölçü ve tartı birimlerini, gemi ve tekne isimlerini tek tek kaydeder. Onun müzik âletleri ve musiki makamları hakkında verdiği bilgiler müzikoloji alanında çalışanları şaşırtıyor. Yine Peçevî, Naima, Kâtip Çelebi’nin eserleri, TÜBA tarafından basılan Üsküdarlı Abdullah Efendi’nin Vâkı’ât-ı Ruzmerre’si Osmanlı terminolojisi bakımından oldukça zengin. XVIII. yüzyıl Osmanlı kurumlar tarihi için Ahmed Cevdet Paşa’nın Tarih-i Cevdet’i mühim bir eser. Daha böyle yüzlerce eser sayılabilir. Bir örnek vermek gerekirse Kâfir Şapkası Başına Olmak deyimi sadece Naimâ tarihinde geçiyor. Bu bir yemin şeklidir. Vezîriâzam Fazıl Ahmed Paşa Girit’e sefere gitmekle ilgili tartışma sırasında ‘Ben, elbette giderim eğer gitmezsem kâfir şapkası başıma olsun’ diye yemin ediyor. Bir şey yapmazsam ‘gavur olayım’ şeklindeki yeminin benzeridir bu. Yine Sözüne Mum Yapıştırmak deyimi de sadece Naimâ’da geçer. Kimsenin sözü kesilmez, susturulmaz anlama gelir” dedi.
Uzun ve titiz bir çalışma sonucunda hazırladığı eserinin TÜBA’nın detaylı değerlendirmesi ve kabulünün ardından yayımlanmasının onur verici olduğunu ifade eden Prof. Ünal “Bilime ve bilimsel çalışmalara destek olması bakımından Türkiye’nin en ciddi ve en önde gelen kurumlarından birisi olan TÜBA, araştırmacılara destek olduğu gibi birçok kıymetli kaynak eseri yayımladı ve bazı tetkik çalışmaları da bastı. Bilimsel kitap yayıncılığı konusunda dünyada gördüğü takdir ve elbette ki eserin yayımlanması konusunda verdiği katkı çok değerli. Dolayısıyla 40 yılımı verdiğim çalışmamın TÜBA gibi bir kurum tarafından yayımlanması hedef kitlesine ulaşması için çok önemli. Uzun süren bir hakem sürecinden sonra eserin TÜBA tarafından basılmasından gurur duyuyorum, benim için iftihar meselesi” dedi.