Bozkırın Bilgesi Cengiz Aytmatov OMÜ'de Anıldı

Türk dünyasının ölümsüz yazarı Cengiz Aytmatov, doğumunun 90. yılında, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Kırgızistan Manas Üniversitesi iş birliği ile düzenlenen “Cengiz Aytmatov 90 Yaşında Samsun’da” konulu çalıştayla anıldı.
OMÜ Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşen ve Cengiz Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova'nın şeref konuğu olarak yer aldığı çalıştaya; Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Kuran, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Necmi Çamaş, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Layli Ükübaeva, belgesel yapımcısı Bekbolot Aydaraliyev fakülte dekanları, OMÜ'den ve Manas Üniversitesinden akademisyenler ile öğrenciler katıldı.
Cengiz Aytmotov'u ve Kırgızistan'ı tanıtan görsellerden oluşan serginin gezilmesiyle başlayan çalıştay, OMÜ Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitim Bölüm Başkanı ve Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Aydın'ın açılış ve bilgilendirme konuşmasıyla devam etti.
Çalıştayı film, belgesel ve konserle renklendirdik
Çalıştayın düzenlenmesine maddi ve manevi destek veren kurumlara ve OMÜ yönetimine teşekkürlerini sunan Prof. Dr. Mehmet Aydın "Çalıştayın düzenlenmesinde büyük emekleri olan Yrd. Doç. Dr. Şeyma Büyükkavas Kuran, Atiye Gülfer Gündoğdu ve Layli Ükübaeva da ayrıca teşekkür etmek istiyorum" dedi.
Sadece akademik bildirilerden oluşan bir çalıştay olmaması için konser, film ve belgesel gösterimiyle etkinliği renklendirmek istediklerini ifade eden Prof. Dr. Aydın "Bu amaçla Kırgısiztan'da gösterimde olan 'Sayakbay' isimli filmi Türkçeye çevirterek çalıştaya yetiştirdik. Ayrıca yapımcısının da aramızda olduğu Cengiz Aytmatov'u anlatan belgesel gösterimi ve Türk Dünyası Orkestrası da çalıştayımıza renk katacaktır" diye konuştu.
Cengiz Aytmatov'u burada anmak Samsun'a değer katıyor
Bir şehri şehir yapan en önemli unsurun, o şehirdeki kültür ve sanat faaliyetleri olduğunun altını çizen Aydın, Cengiz Aytmatov gibi dünyaca ünlü bir yazarı anmanın Samsun'a ayrıca bir değer katacağını kaydetti. Aytmatov'un hayatından ve eserlerinden bilgiler paylaşan Aydın sözlerine şöyle devam etti: "Cengiz Aytmatov, Kırgısiztan'ı, bizi, tüm Türk Dünyasını ve aslında tüm insanlığı şereflendiriyor. Bütün büyük yazarlar gibi o da dünyaya gelmeseydi dünya çok şey kaybederdi. Aytmatov, eserleriyle hâlâ aramızda yaşıyor. Mesela bugün bu etkinlikle Aytmatov'u Samsun'da yaşatıyoruz."
Kalkınma için öncelik kültürel politikalar ve eğitim
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun ilk adımının atıldığı Samsun'da yapılan kültür-sanat faaliyetlerine destek olmaktan büyük heyecan ve mutluluk duyduklarını dile getiren Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Necmi Çamaş da bu desteğin maddi ve manevi sorumluluğunu yaşadıklarını söyledi.
Ülkenin kalkınması için kültürel politikalara ve eğitime öncelik verilmesi gerektiğine dikkat çeken Çamaş, büyük fedakârlıklarla ülkesine hizmet etmek için çalışan akademisyenlere daha çok kıymet verilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Cengiz Aytmatov Türkiye'ye gönülden bağlı bir yazardı
Etkinliğin kendileri için çok anlamlı olduğunu dile getiren Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Layli Ükübaeva da "Cengiz Aytmatov Türkiye ile ilişkileri çok önemseyen, Türkiye'ye gönülden bağlı bir yazardı. Aytmatov sadece Kırgızistan'ın değil Türk Dünyası’nın da yazarıydı.185 dile çevrilmiş, yeni baskıları hâlâ çıkmaya devam eden eserleriyle Aytmatov tüm dünyayı şereflendiriyor" dedi.
Türkiye-Kırgızistan ilişkilerini yakınlaştırmak için bir şans
Mustafa Kemal Atatürk gibi Cengiz Aytmatov'un da hayatı boyunca Türk Dünyası ve Türklük için çalıştığına işaret eden Prof. Dr. Layli Ükübaeva "Türkler ve Kırgızlar uzun yıllar birbirinden uzak yaşadı. Ama tarih bize ilişkilerimizi yakınlaştırma fırsatı verdi. Bu şansı iyi kullanmak gerekiyor. Görevimiz hem Atatürk'ün söylediklerini hem de Aytmatov'un söylediklerini hayata geçirmek." ifadelerini kullandı.
Konuşmasının ardından Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Layli Ükübaeva, Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç'e Kırgız kalpağı, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Necmi Çamaş'a saat, OMÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Şeyma Büyükkavas Kuran'a da el işi bir şal hediye etti. Ükübaeva ayrıca, Cengiz Aytmatov ile ilgili araştırmaların yer aldığı kitaplarını da OMÜ Kütüphanesine bağışladı.
Aytmatov'un ‘insanoğlu nasıl insan olur’ sözünü devam ettirmek için buradayız
Çalıştayda bulunmaktan onur duyduğunu belirten etkinliğin şeref konuğu Cengiz Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova da Aytmatov ailesinin tarihi hakkında bilgiler paylaştı. Mensubu oldukları Kıtay Boyu’ndan, kan akıtmadan bölgedeki barışı sağlayan Şeker Baba’nın hikâyesini anlatan Roza Aytmatova şunları söyledi: "Biz Şeker Babamızla gurur duyuyoruz. Onun insani tarafının zaman geçtikçe Cengiz Aytmatov'a geçtiğini düşünüyorum. Şeker Baba bizim barışımızı sağladı, Cengiz Aytmatov ise tüm dünyada barışı sağlamak için toplantılar yapardı. Onun söylediği 'İnsanoğlu nasıl insan olur' sözü bu konuda önem kazanıyor. Biz bugün burada bu sözü devam ettirmek için bulunuyoruz.”
Konuşmasının sonunda Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç, Roza Aytmatova'ya teşekkür belgesi takdim etti.
Yazıları ve fikirleri suni sınırları aşan milletimizin önemli bir ferdi
Cengiz Aytmatov'u; Bozkırın bilgesi, Kırgızistan'ın ruhu, Kırgız Edebiyatı’nın dünya edebiyatına armağanı sözleriyle nitelendiren Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç ise Türk Dünyası için büyük değer taşıyan bir yazarın OMÜ çatısı altında anılmasından mutluluk duyduklarını ifade etti. Rektör Bilgiç "Mehmet Aydın hocamız, Mayıs ayında bu çalıştay fikrini bana açtığında hiç düşünmeden hemen çalışmalarına başlamalarını söyledim. Yazıları ve düşünceleri suni sınırları aşarak tüm dünyaya ulaşmış, milletimizin önemli bir ferdi için yapılacak bir etkinliğin önemli olduğunu düşündüm. Aytmatov'un anılması ve fikirlerinin aktarılması açısından güzel bir çalışma olacağı kanaatindeyim. Türk Dünyasının hikâyesini eserlerinde anlatan Aytmatov, bu eserlerle ölümsüzlüğe ulaşmıştır. Bu ölümsüzlük de bizi bugün burada buluşturdu. " şeklinde konuştu.
Güçlü olmak için birlik olmalı, birlik olmak için kıymetlerimizi bilmeliyiz
Rektör Bilgiç, dünyada yaşanan zulümlere ve mağduriyetlere de değinerek konuşmasının devamında şu sözlere yer verdi: "Bu zulümlerin bilinmesi lazım ki neler yapabileceğimizi bilelim. Söylemlerle mağduriyetleri gidermemiz mümkün değil. Güçlü olmanın yollarını bulmalıyız. Güçlü olmanın en önemli yollarından biri de birlik olmaktan geçiyor. Doğru düşünüp yaşayanların paramparça olduğu bir dünyada, düşmanlıkla dünyayı yönetmek isteyen zalimlerin işini kolaylaştırdığımızın farkında olmalıyız. Bir arada olmak için de dünü bilmek, kıymetlerimizin kıymetini bilmemiz gerek. Bu çalıştayın buna vesile olacağına inanıyorum."
Aytmatov tüm insanlığa hitap etti
Programa katılamayan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sebahattin Balcı ise yaptığı video selamlama konuşmasında romanları, hikâyeleri ve kelimeleri ile Türklüğü, Türk kültürünü ilmek ilmek işleyen ve işlediği konularla da evrenselliğe ulaşan Türk dünyasının unutulmaz yazarı Cengiz Aytmatov’u yeniden anlamanın ve eserleriyle kurmuş olduğu dünyayı yaşamanın önemli bir misyon olduğunu vurguladı. Aytmatov’un doğrudan insana hitap ettiğine işaret eden Rektör Balcı, onu okuyan herkesin kendine ait bir pay bulabileceğini dolayısıyla da yazarın bu özelliği ile tün insanlığa seslendiğini dile getirdi.
Programın devamında Dr. Zarina Kulbarakova’nın, Türk dünyasının başat enstrümanlarından komuzla sergilediği performansı ise izleyicilerin beğenisini kazandı.
Çalıştay dolu dolu geçecek
Ardından “Cengiz Aytmatov 90 Yaşında Samsun’da” çalıştayının oturumlarına geçildi. Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı öğretim üyesi Prof. Dr. Şahin Köktürk’ün başkanlığını yaptığı birinci oturumda sırasıyla; Prof. Dr. Mehmet Aydın “Cengiz Aytmatov’un Son Romanlarının Çevirileri Üzerine”, Prof. Dr. Layli Ükübaeva “Cengiz Aytmatov’un Folklora Estetik Bakışı”, Doç. Dr. Cıldız İsmailova “Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Ahlaki Yozlaşma” ve Yrd. Doç. Dr. Zerrin Eren “Aytmatov’un Cemile ve Toprak Ana İsimli Yapıtlarına Ekofeminist Yaklaşım” başlıklı sunumlarıyla usta yazarın çok yönlü özelliklerini ele aldılar.
Türk Dünyası Orkestrası Mest Etti
Çalıştayın ikinci oturumundan sonra Karabük Üniversitesi Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Akademik Türk Dünyası Müzik ve Dans Topluluğu birbirinden güzel ezgilerle izleyenleri büyülerken Rektör Bilgiç ve davetliler grubu ayakta alkışladılar. Konserin ardından orkestra üyelerine Rektör Bilgiç tarafından teşekkür belgesi ve çiçek takdim edildi.
İki gün sürecek çalıştay toplamda 4 oturumda devam edecek ve bu kapsamda "Ebedî Yalnızlık" adlı belgesel ile "Sayakbay 20. Asrın Homeros'u" filmi de katılımcıların beğenisine sunulacak.