ŞU BİZİM SAMSUN'LU ÇİNGENELERİN ROMANI.. (2)

Ferruh ÇETİN'den anılar

ŞU BİZİM SAMSUN'LU ÇİNGENELERİN ROMANI.. (2)
05 Kasım 2014 - 00:45
Ferruh ÇETİN'den anılar...

ŞU BİZİM SAMSUN'LU ÇİNGENELERİN ROMANI.. (2)

(...Dünden Devam)
EV TEMİZLİĞİ ONLARA EMANET
Mahallede kadınlarımız şehirde artan ev temizliği işi talepleri ile gündelikçi olarak çalışmaya başlamış, yevmiye ve ev sahibinin ikram ve hediyeleri rahat geçinmeye, birikimler yapmaya başlamıştı. Çevremiz gelişiyordu. Artık yalnız değildik ve evlerine girdiğimiz Samsun bizi tanımaya başlıyordu. Kadınlarımız ev temizliği yaptıkları evlerin çocuklarını da bakmaya büyütmeye başlamıştı. Bu çocuklar bizim için çok önemliydi. Bizim tanınma ve üzerimize yapışan kötü sıfatlardan kurtulabilme fırsatımızdı. Bizleri tanımaya başlayan Samsun bizi kabullenmeye başlasa da bin yılların ön yargılarının değişmesi için çok yol vardı. Ve en büyük sorunlardan birisi Samsunun değişen nüfus yapısıydı. Eski Samsunlu aileler büyük şehirlere göç ederken Samsun taşradan sürekli göç alıyor ve nüfus farklılaşıyordu. Yeni gelenlerin ön yargıları ve ekonomik yapılarının düşük olması ve şehirde alt hizmetlere talipli olmaları, beklide avantaj sağlamak için hurafeleri canlı tutma, Çingeneleri karalama çabalarıydı. Artık evlerine girebildiğimiz şehrin zengin ve eğitimli mahallelerinde ki imajımız değişirken, yeni kurulan varoş mahallelerde ön yargılar devam ediyordu.

SANAYİ SİTESİ KURULUYOR
Mahallenin arkasındaki geniş çayırlık için gelişim planları yapılıyordu. Sanayi Sitesi kurulacaktı ve mahalle arazisi de bu plan dahilindeydi. Para ile satın alınarak yerleşilen teneke mahallesinin tapusu yoktu. Mahalle kaldırılacak mıydı korkusu herkesi sarmıştı. Mahallenin arazisini satan Abdi BARUTÇU mahallede bakkal işleten ve ilk ilkokul mezunu Yusuf KEPÇE ile buluşarak tapu konusunu görüştüler. Yusuf KEPÇE mahallede bir heyet oluşturdu. Abdi BARUTÇU hak altında kalmamak için tapusunu veremediği teneke mahallesi arazisi karşılığı Karşıyaka Mahallesi'ndeki 40 dönüm tarlasını çok ucuza satmayı önerdi. Kurulan heyet mahallenin sıkıştığını gelişemediğini yakında yetmeyeceğini ve kaldırılabileceği öngörüsü ile önerilen tarlayı toplam 100.000 TL. ye, ilk yıl 40.000 ikinci yıl 60.000 TL olarak ödemeyi kabul ettiler. Heyetle ziyaret edilen Tapu Müdürünün destek ve talimatları ile tarla düzeltildi ve parsellendi. Herkesin alabilmesi için 130 M2 lik 200 parsel oluşturuldu. Her parsel 500 TL ye satılacaktı. Heyet tüm mahallede evleri ziyaret ederek alıma ikna etmeye çalıştı. Ancak 40.000 TL toplanamadı. İnsanlar tapunun önemini hala bilmiyorlardı. Ve oturdukları evleri boşaltmayacaklarını,  birilerinden duydukları zilyetlik haklarının olduğunu söylüyorlardı. 10- 15 M2 lik evleri için!... Bu yaygara pek çoğunu etkilemişti. Mahalle heyeti parayı tamamlamak için isteyenin birkaç parsel daha alabileceğini beyan etti ve para tamamlanarak ödeme yapıldı. İkna turları devam etti. Ertesi yıl tütün kırımından sonra yine para toplanmaya başlandı.60 TL yi tamamlayabilmek için parası olan ve isteyenlere mevcut parseller satılarak tapu devri yapıldı. Söylentiler Heyeti çok yıpratmıştı. Ancak tarla alınmış ve Çingenelerin ilk defa tapusu olmuştu.

Mahallenin arkasındaki sanayi sitesi planı uygulamaya konulmuş. Mahalle oturduğu alan için zilyetlik hakkı davası açmıştı. Duruşmalar sürerken Sanayi Kooperatifi belediye ile uzlaşarak mahallenin arsasını belediyeye devreder.  Yeni alınan parsellerde teneke evin inşasına heyet izin vermez. Orası planlı gelişen samsunu cepheden gören deniz manzaralı, cazibesi olan bir bölgedir ve oraya yakışan evler yapılmalıdır. Bölgele yerleşim hızlanmakta ve Alamanacıların talepleri ile arsa fiyatları hızla yükselmektedir.

Bu tarla mahalleye yetmeyecektir, arsa almayanlarda pişman olmuşlardır. Yeni bir arayış içine girilir. İhsan KEFELİ ye ait Hacı İsmail sırtlarında, Yeni Kurulan Mezbaha yanında 130 Dönüm tarla için pazarlıklar yapılır. Uzlaşma sağlanır. Tarla alım gücüne uygun olsun diye 45-90-180 M2 lik parsellere bölünerek özel imar uygulanır. Parası 2 yılda Tütün Kırımı sonrasında ödenecektir. Karşıyaka’dan alınan arsalar çok değerlenmiştir. 500 TL ye alınan parseller 20.000-30.000 TL bedellerle satılarak Mezbaha sırtlarındaki arsalara yeni konutlar dikilmeye başlanır.

İmkân bulan aileler küçücük kulübelerden, inşa halindeki yeni evlerine taşınmaya başlamıştı. Sıvasını, boyasını, Suyunu Elektriğini, Ev eşyasını içinde yaşarken tamamlayabilirdiler. Şantiyeye dönen arsada kısa zamanda belediyenin katkısı ile yollar açılır ve çakıl serilir. Kış boyu çamur içinde yaşam devam eder. Su ve kanalizasyon hatları döşenir. Su gece geç saatlerde birkaç saat gelmektedir.
İlk yerleşimcilerden Mariya ablanın tulumba kuyusu tüm evlerin su ihtiyacını karşılamaktadır. Temizlik ve çamaşır Yılanlı derenin suyu ile karşılanmaktadır. Çevre tamamen yerleşim dışı tarla ve bahçelerle çevrilidir ve dereden tertemiz su akmaktadır. Belediye şehirden uzaklaşan romanların ulaşımı için 9 numaralı otobüs seferini saat başı uygulamaya koyar. Yerleşim çok hızlıdır. Mahalle hızla büyürken çevrede yeni yerleşim bölgeleri de oluşmaktadır.

Belediye referandum yaparak mahalleyi belediye sınırları içine alır. Mezbahanenin yanına Hayvan Borsa Satış alanını ve ahırları yerleştirir. Yılanlı derenin üstüne çöp toplama ve depolama tesisi kurar. Önce derenin suyu kirlenmeye başlar sonra Yılanlı derede yaşam biter artık meşhur yılanlar yoktur. Kurbağaların sesi kesilmiştir.
Çöp tesisinin üzerinde yükselen zehirli gazlar sisli ve basık havalarda mahallenin üzerine çöreklenmekte insanla pencerelerini açmaktan korkmaktadır. Yazın mezbahanenin atıkları ve ahırlar buna bağlı kurulan deri hanelerden yükselen kokular çevreye rahatsızlık vermekte. Mahalle buna mahkûmmuş gibi boyun eğmektedir. Gazete dağıtımında prim düşüşüne tepki veren 50-70 aile dağıtım şirketi tarafından işten çıkarılır.
GEÇİM SIKINTISINA DÜŞTÜLER
Bir anda 40 yıllık işlerinden olan aileler geçim sıkıntısına düşerler. Gazeteler artık büfe ve bakkallarda satılacaktır. Şükür ki kadınlar ev temizliğinde gelir sahibidirler. İşsiz kalan erkekler Pazar yerlerinde hırdavat, peçete, bulaşık süngeri satarak başladıkları pazarcılıkta talebe göre ürün çeşitleri ile yeni bir iş kolu yaratırlar. Önce yakın pazarlarda yapılan iş tüm Karadeniz ve iç bölgelerdeki il ve ilce pazarlarına yayılır. İşler büyüyünce Minibüsler satın alınarak mobil pazarlamaya geçilir. Mahallede Belediyelerde temizlik ve bando işlerinde işe başlayan 20 kişi mahalle için bir avantajdı. Motorlu kurye ve inşaat demircisi işçiliği yaygın meslekleri oluşturmaktadır. Kapalı bir ekonomi oluşturan mahallede bakkal, kahvehane, terzi, fırın, kasap, pide salonu, börekçi, tatlıcı, bilgisayar salonu, berber gibi esnaflığın yanında seyyar köfteci, dönerci, çiğ köfteci, balıkçı, tatlıcı gibi hizmetler, Roman esnaflar tarafından yürütülmektedir.
HAYAT DEVAM ETTİ
Bu arada Teneke Mahallesi'nde hayat devam etmektedir. Sanayi sitesinden sonra Gülsan Sanayi sitesi de kurulmuştu.
Mahallede erkekler hemen mahalle bitişiğindeki kereste depo ve fabrikalarında hamallık yapmaya başlamıştı. Atık odun ve kereste parçaları kışın yakacak olarak kullanılmak üzere toplanıyordu.
Mahalle nüfusu hızla artıyor ve yaşam kalitesi gittikçe düşüyordu. Samsun şehrini ikiye bölen 100 yıl Bulvarı Mert Irmağını yeni köprü ile mahallenin yanından geçerek sanayi ve belediye evlerini şehir ile buluşturuyordu.
Mahalle artık şehrin içinde ve merkezindeydi... Mahalle çevresindeki yükselen konut ve mahallelerden çok çirkin görünüyor kaldırılması için şikâyetler geliyordu. Kanalizasyonu bile çalışmayan mahallenin sokakları çamurdu ve kanalizasyon üstte akıyordu. Kedi gibi fareler sokaklarda ve evlerde cirit atıyordu. İnsanlarda bu sefaletten kurtulmak istiyordu. Zaten fırsat bulabilenler mezbahanedeki yeni evlere kaçmıştı. Şehir yöneticileri de bunun farkındaydı. Belediye ile 1984 de başlayan görüşmelerde Düvecik köyü altında bir tarla alınarak mahallenin taşınması kararlaştırıldı. Karar çeşitli gerekçelerle uzun bir dönem dondurulduktan sonra, 1992 de mahalle temsilcileri ile görüşmeler tamamlandı.
Her biri 45 M2 olan 200 evden oluşan mahallenin kurulması ve Teneke Mahallesini buraya taşınması ve evlerin tahsis edilmesi, Bunun karşılığında Belediyenin tasarrufunda olan teneke mahallesinin arsasının bir toptan satış firmasına satılmasına karar verildi.
...VE TENEKE MAHALLE YIKILIYOR
200 Evler kısa sürede tamamlandı.1994 yılı eylülünde teneke mahallesi yıkıldı. Romanlar 200 evlere taşındılar. Küçük, sağlıksız ve kötü kulübelerden saray yavrusu gördükleri evlere eğlence ve sevinç gösterileriyle taşındılar. Artık evlerinde tuvalet banyo vardı çeşmelerden şırıl şırıl su akıyordu. Artık elektrikleri de vardı, yeni aldıkları televizyonu seyredebileceklerdi.  Geniş avlu ve sokakları vardı. Düz ovaya kurulu mahallede evin önünde serilen kilimlerde komşular ile paylaşılan çay sohbetlerine doyum olmuyordu.
Mahalledeki kahvehane ve iki bakkalı da kendileri işletiyordu. Ancak işyerlerinden uzaklaşmışlardı. Ulaşım sorunluydu. Şehre yürüyerek yarım saatte gidilebiliyordu. Düvecik köyü Muhtarlığına bağlıydılar. Valilik kararı ile Düvecik mahallesinden ayrılarak 200 Evler Mahallesi oldular ve seçimde aralarından Hüner SOBATAY ı muhtar seçtiler.
Samsun büyüyordu. Teknoloji de gelişiyordu. Kereste hamallığında forkliftler kullanılmaya başlamış ve kereste hamallığı cazibesini yitirmişti. Geçinmek için yeni kaynaklar bulunmalıydı. Yeni Samsun sahil yolunda gezi için kullanılacak fayton hattından 10 tanesini 200 evlere tahsis edildi.  Atlarını, arabalarını tedarik eden aileler burada çalışmaya başladılar. Hurda toplamak yeni bir meslek olarak benimsendi. Gelirleri azalsa da aç kalmıyorlardı.
...VE 200 EVLER
Samsun büyümeye devam ediyordu. Yeni Samsun Çevre Yolu 200 Evlerin bitişiğinden geçecekti. Bu bir avantaj mıydı?!... Şehir bizimi takip ediyordu?!.. Çevre yolu kısa bir zamanda tamamlandı. Artık Samsun'a giriş Roman mahallesinin önünden olacak, Samsun'a gelenler önce Roman mahallesini göreceklerdi. Büyükşehir Belediyesi Kentsel dönüşüm projesi ile 200 evlerin 200 metre uzaktaki alanda yapılacak toplu konutlara taşınmasını kararlaştırdı. Bu insanlar daha güzel evlerde apartmanlarda yaşamayı hak ediyorlardı. İşsiz olsalar da  yoksul olsalar da, kağıt ve hurda toplayarak geçinseler de hak ediyorlardı!…
BUGÜN NE DURUMDALAR
Proje kısa zamanda tamamlandı. İstemeseler de yeni apartmanlara taşınmak zorunda kalan 200 evler bankalara 29.000 YTL borçlandırıldılar. 200 Evlerdeki konutları için verilen tahsis belgeleri hiçbir hak oluşturmuyordu.
Yoksul ve İşsiz olan mahalleli aylık taksitleri ödeme güçlüğüne düştü.
Elektrik ve su paralarını bile ödeyemeyen Romanlara tahliye kararı çıkarıldı.
Mahalle İtiraz davası açtı. Ne mi olacak?!... Bilmiyorlar…
Belki 200 sene evvel gibi çadırlara geçecekler…"

 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum